Egzekucja z wynagrodzenia jest jedną z powszechniejszych form egzekucji komorniczej. To nie tylko problem dla pracownika, ale również dla pracodawcy, który powinien dostosować się do decyzji wydanych przez komornika. Jednak nawet wtedy należy przestrzegać przepisów Kodeksu pracy dotyczących ochrony wynagrodzenia. Jedną z zasad uregulowaną przez kodeks jest kwota wolna od potrąceń. 

Czym jest kwota wolna od potrąceń?

Kwota wolna od potrąceń jest ochroną wynagrodzenia pracownika, która wyznacza wysokość wynagrodzenia wolnego od egzekucji komorniczej. Przede wszystkim jest to ochrona pracownika - dłużnika, tak by nie pozostał bez środków do życia. Kwota wolna od potrąceń występuje przy:
  • potrąceniach należności niealimentacyjnych,
  • zaliczkach udzielonych pracownikowi,
  • nałożonych karach pieniężnych na pracownika z odpowiedzialności porządkowej,
  • tzw. potrąceniach dobrowolnych.
Potrącenia dobrowolne — potrącenia należności z wynagrodzenia dokonywane przez pracodawcę tylko za zgodą pracownika wyrażoną na piśmie.

Wysokość kwoty wolnej od potrąceń

Nie ma stałej kwoty wolnej od potrąceń. Jest ona wyliczana na podstawie minimalnego wynagrodzenia za pracę, które obowiązuje w danym roku kalendarzowym. Jednocześnie wysokość kwoty wynagrodzenia, która jest wolna od potrąceń to:
  • przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne —  minimalne wynagrodzenie za pracę dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniach składkowo-podatkowych,
  • przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi —  75% minimalnego wynagrodzenia,
  • przy potrącaniu kar pieniężnych wymienionych w art. 108 Kodeksu pracy —  90% minimalnego wynagrodzenia.

W zakresie tzw. potrąceń dobrowolnych kwotą wolną od potrąceń jest:

  • przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy —  minimalne wynagrodzenie za pracę,
  • przy potrącaniu innych należności —  80% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Kwota wolna od potrąceń a pracownik zatrudniony na niepełny etat

W stosunku do pracownika, który pracuje w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwota wolna od potrąceń powinna zostać zmniejszona w sposób proporcjonalny. W celu jej wyliczenia, oblicza się wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę odpowiednią do wymiaru czasu pracy pracownika, a następnie odliczenia składkowo-podatkowych.

Kwota wolna od potrąceń nie zawsze obowiązuje

Wbrew pozorom kwota wolna od potrąceń nie zawsze obowiązuje. Pracownicy, którzy posiadają zobowiązania z tytułu alimentów niestety nie mogą liczyć na ochronę swojego wynagrodzenia. Zasadniczo potrącenia z tytułu świadczeń alimentacyjnych nie korzystają z ochrony w postaci kwoty wolnej z uwagi na szczególne przeznaczenie tego rodzaju należności. W przypadku potrącenia należności na poczet alimentów zabezpieczeniem jest wyłącznie górna granica potrąceń. Zobacz też:
przelicznik brutto na netto rozwiązanie umowy o pracę na czas określony